Πέρα από τον νομό αυτό, ο οποίος πραγματικά αποτελεί ανάσα ζωής για πολλούς υπερχρεωμένους πολίτες, υπάρχουν και άλλες διευκολύνσεις (μείωση ενοικίων, διεκδίκηση αναδρομικά υπέρογκων τόκων που έχουν καταβληθεί σε τραπεζικά ιδρύματα, διεκδίκηση αναστολής πλειστηριασμών κτλ) που τους παρέχονται για να ορθοποδήσουν την δύσκολη αυτή περίοδο που διανύουμε.

Συγκεκριμένα, ο νέος νόμος για τα υπερχρεωμένα νοικοκυριά δίνει τη δυνατότητα σε φυσικά πρόσωπα που έχουν περιέλθει σε μόνιμη αδυναμία πληρωμής ληξιπρόθεσμων ή μη οφειλών τους, να προβούν σε ρύθμιση και απαλλαγή από μέρος ή το σύνολο αυτών.

Ειδικότερα, ο νόμος 3869/10 προβλέπει 4 στάδια ρύθμισης:

• Εξωδικαστικό συμβιβασμό: Θεσπίζεται υποχρεωτική διαδικασία απόπειρας συμβιβαστικής επίλυσης της διαφοράς, η οποία αν αποτύχει οδηγεί στο επόμενο βήμα – προσφυγή στο δικαστήριο. Τον εξωδικαστικό συμβιβασμό αναλαμβάνει πληρεξούσιος Δικηγόρος ή ο Συνήγορος του καταναλωτή κλπ.
• Αίτηση στο Ειρηνοδικείο: Η αίτηση περιλαμβάνει κατάσταση περιουσίας και εισοδημάτων οφειλέτη και συζύγου, κατάσταση δαπανών ατομικές και οικογενειακές, κατάσταση απαιτήσεων πιστωτών, σχέδιο διευθέτησης οφειλών κλπ.
• Συμβιβασμό ενώπιον Ειρηνοδικείου: Σπάνια επιτυγχάνεται διότι απαιτείται συμφωνία πιστωτών με απαιτήσεις άνω του 51% των οφειλών.
• Δικαστική ρύθμιση οφειλών: Μετά την αποτυχία του ανωτέρω συμβιβασμού το δικαστήριο ρυθμίζει ευνοϊκά την αποπληρωμή των χρεών του οφειλέτη που αποδεικνύει ότι δεν επαρκούν τα εισοδήματά του για την πλήρη κάλυψή τους.

Σε περίπτωση που ο οφειλέτης δεν έχει αρκετά εισοδήματα προκειμένου να διατραφεί ο ίδιος και η οικογένειά του ικανοποιητικά, τότε το δικαστήριο μπορεί να τον απαλλάξει πλήρως από την αποπληρωμή χωρίς καμία καταβολή. Το ίδιο ισχύει για τους εγγυητές.

Σε κάθε περίπτωση οι οφειλέτες που θα καταβάλουν τις μηνιαίες δόσεις που θα ορίσει το δικαστήριο απαλλάσσονται πλήρως από το υπόλοιπο των χρεών τους και διαγράφονται από τον Τειρεσία σαν να μην χρωστούσαν ποτέ τίποτα. Το ίδιο ισχύει αντίστοιχα και για τους εγγυητές.

Οι πλέον ευνοημένοι είναι οι οφειλέτες εκείνοι, που δεν διαθέτουν στο όνομά τους ακίνητη περιουσία, πλην της πρώτης κατοικίας, και που διαθέτουν χαμηλό οικογενειακό εισόδημα ή αυτοί που οφείλουν πολύ περισσότερα από όσα η ακίνητη περιουσία τους αξίζει.

Ειδική μέριμνα και προστασία υπάρχει φυσικά για τις ευπαθείς ομάδες, τους ανέργους και απόρους, για τους οποίους η πρόνοια του νομοθέτη ορίζει ακόμα και πλήρη απαλλαγή με μηδενική καταβολή και πλήρη διαγραφή χρεών.

Επιπλέον, ο νέος νόμος ορίζει την απαγόρευση πλειστηριασμού (διαρκώς παρατείνεται η λήξη της απαγόρευσης αυτής) της κύριας κατοικίας του οφειλέτη, εφόσον η αξία της δεν υπερβαίνει το αφορολόγητο όριο απόκτησής της προσαυξημένη κατά 50% (Σημειώνεται ότι το αφορολόγητο όριο για έναν άγαμο φορολογούμενο είναι 200.000 ευρώ, οπότε η αντικειμενική αξία της κατοικίας για να μη βγει σε πλειστηριασμό δε θα πρέπει να ξεπερνά τις 300.000 ευρώ).

Στην περίπτωση που υπάρχουν και άλλα περιουσιακά στοιχεία κατά των οποίων απειλείται πλειστηριασμός ο οφειλέτης, που έχει ήδη απευθυνθεί στο Ειρηνοδικείο με τη διαδικασία αυτού του νόμου, μπορεί να ζητήσει δικαστικά την αναστολή του και έχει μεγάλες πιθανότητες να την πετύχει μέχρι να εκδοθεί απόφαση του Ειρηνοδικείου για τη ρύθμιση των οφειλών του. Στη συνέχεια, για τα περιουσιακά του στοιχεία υπάρχει ειδική διαδικασία εκτίμησης και πρόβλεψης κατά περίπτωση.

Με προσωρινή διαταγή επίσης, σύμφωνα με πρόσφατη νομολογία, δύναται να αιτηθεί και να πετύχει την άρση της παρακράτησης από τον μισθό του ποσού ίσου με την δόση κάποιου δανείου, που είχε ενδεχομένως συμφωνήσει με κάποιον τραπεζικό φορέα να παρακρατείται, μέχρι την έκδοση απόφασης από τον Ειρηνοδικείο επί της αιτήσεώς του.

Ο δανειολήπτης που θα αποδείξει ότι ήταν ειλικρινή όσα δήλωσε για την περιουσιακή κατάσταση αυτού και του συζύγου του, θα ακολουθήσει σωστά τα βήματα της διαδικασίας και θα είναι συνεπής στην αποπληρωμή των δόσεων (άτοκες για 4 έτη ή πλέον εάν υπάρχει κατοικία που επιθυμεί να διασώσει) θα απαλλαγεί από όλα τα υπόλοιπα χρέη του έναντι όλων των πιστωτών και θα είναι "λευκός" στον Τειρεσία.

Έως σήμερα έχουν εκδοθεί ελάχιστες αποφάσεις σε σχέση με τον όγκο των αιτήσεων στα Ειρηνοδικεία και αρκετές είναι θετικές. Όσες αιτήσεις απορρίπτονται γίνεται συνήθως για λόγους τυπικούς (μη τήρηση των προϋποθέσεων του νόμου) και όχι για λόγους ουσίας.

Ο οφειλέτης μόνο μία φορά μπορεί να κάνει χρήση των ευνοϊκών ρυθμίσεων αυτού του νόμου και για χρέη που ανέλαβε τουλάχιστον ένα έτος πριν την αίτηση.
Σε όλη αυτήν την προσπάθεια του οφειλέτη είμαστε δίπλα του συμβουλεύοντάς τον και παρουσιάζοντάς του τον τρόπο με τον οποίο θα μπορέσει να ωφεληθεί από τις διατάξεις του εν λόγω νόμου, πετυχαίνοντας ρύθμιση των χρεών του και έναν αξιοπρεπή τρόπο ζωής.

Σ. Καρυπίδου